Friday, December 18, 2009

Der Mensch ist ein großer Fasan auf der Welt, Herta Müller

ჩემ მეორე ბლოგზე ვწერდი ლიტერატურის დარგში ნობელის პრემიის 2009 წლის ლაურეატის ჰერტა მიულერის შესახებ. დიდი მცოდნე ლიტერატურისა არ გახლავართ მაგრამ დამაინტერესა ამ ქალის შემოქმედებამ და ბიბლიოთეკიდან გამოვიტანე მისი წიგნი Der Mensch ist ein großer Fasan auf der Welt , ინგლისურად ეს წიგნი გამოიცა სახელწოდებით The Passport.

მოქმედება ხდება მეორე მსოფლიო ომის შემდგომ რუმინეთში, როცა ჩაუჩესკოს რეჟიმი ”ყვავილობის” ფაზაშია. სოფელი სადაც წიგნის მთავარი მოქმედი პირი ცხოვრობს გერმანულ ენოვანია, და მისი მოსახლეობა ცდილობს დატოვოს სოფელი და გადავიდეს გერმანიაში- აიღოს გერმანული პასპორტი (თითოეულ გერმანელ მოქალაქის რუმინეთის დატოვების უფლების სანაცვლოდ, გერმანია სამაოდ დიდ თანხას აძლევდა რუმინეთის მთავრობას). სოფლის მეწისქვილე ვინდიხი ველოსპედით ყოველდღე მიუყვება სამსახურის გზას და ითვლის დღეებს, ომის მემორიალის წინ კი რომელიც გაყვითლებული ფურცლისფერი ვარდებითაა გარშემოტყმული, ის ითვლის წლებს. უკან მომავალ გზაზე კი ვინდიხი კვლავ ითვლის წლებს და დღეებს. ალბათ სრული მოწყენოლობა გგონიათ წიგნი ხო? მაგრამ ჯერ ნუ განსჯით :)

რაც ყველაზე მეტად მომეწონა წიგნში არის, საზოგადოების აღწერა. ჩვეულბრივი სოფლის მაცხოვრებელები, რომლეთა ყოველდღიურობაც სავსეა და მართულია ცრურწმენებით. მაგალითად, სოფელში ახალგაზრდა ბუ მიფრინდა, და მთელი სოფელი ელოდა ვინმე ახალგაზრდის გარდაცვალებას. წიგნში უამრავი ასეთი საინტერესო ცრურწმენის შესახებ შეგიძლიათ წაიკითხოთ.

წინგნის შინაარსი უდაოდ ძალიან საინტერესოა, მაგრამ უნდა ვთქვა ენაზეც. ერთი შეხედვით ენა მარტივია, მაგრამ იმდენ სიმბოლიკას შეიცავს რომ მარტივი წინადადების გააზრებას დიდი დრო სჭირდება. ალბათ ამიტომაცაა ჰერტა მიულერი თანამედროვეობის ერთ ერთი საუკეთესო მწერალი.

Thursday, December 17, 2009

Sputnik Sweetheart, Haruki Murakami

დღეს ჰარუკი მურაკამის ერთ ერთ წინგნზე უნდა მოგითხროთ. მისი სახელია Sputnik Sweetheart და წარმოადგენს მურაკამისეულ ფიქშიონ ჟანრის ნოველას. წიგნში სულ სამი პერსონაჟია სუმიმე ოცდაათი წლის ნიჭიერი მწერალი ქალი, რომელიც ცდილობს წერას მაგრამ არ გამოსდის, მიუ - ქალი, რომელზეც სუმიმე ყურებამდეა შეყვარებული მიუხედავად მათ შორის დიდი ასაკობრივი განსხვავებუსა და თავად მთხრობელი რომელიც რამოდენიმეჯერაა წიგნში მოხსენიებული სუმიმიმეს მიერ K.- დაწყებითი კლასის მასწავლებელი, რომელსაც ასევე უყვარს სუმიმე, თუმცა ეს უკანასკნელი მის გრძნობებს არ იზიარებს. სასიყვარულო საკუთხედია პირდაპირ.

ერთ დღეს K. ს ურეკავენ რომელირაც ბერძნული კუნძულიდან. ზარის ავტორი სუმიმეს შეყვარებული მიუა, რომელიც ძალიან გაკვირვებული, დადარდიანებული და შეშინებულია სუმიმეს გამო. როგორც ის ამბობს, სუმიმე ყოველვარი საუბრის და გაფრთხილების გარეშე გაქრა. წიგნში ისმის კითვა სად არის სუმიმე? იქნებ ის მკვდარია? ან იქნებ სადმე ჭაში ჩავარდა? (ვისაც გაქვთ წაკითხული - The Wind-Up Bird Chronicle, ნაცნობი იქენბა თქვენთვის რას ვგულისმობ) ან იქნებ სხვა სივრცეში გადავიდა?

რადგანაც მინდა თქვენ ჩემმა მკითხველმა ეს წიგნი წაიკითხოთ, ამიტომ არ გავცემ პასუხს ზემოთ დასმულ შეკითვებს, ასევე არ დავწერ თუ რატომ ქვია წიგნს Sputnik Sweetheart. ამ ყველაფრის პოვნა ტავად შეგიძლიათ ქვემოთ დადებულ ბმულზე.
წინგნის რუსული ვერსიის ჩამოქაჩვა აქედან შეგიძიათ - Sputnik Sweetheart, RUS

ახლა რაც შეეხება წინგის ჩემეულ შეფასებას. ძალიან სუსტი, მითუმეტეს ისეთი წიგნების გვერდზე როგორებიცაა The Wind-Up Bird Chronicle, Kafka on the shore, Norwegian wood. არანაირი ახალი პერსონაჟი, ახალი გარემო ან რამე სხვა, ესა წიგნი გამოდგა უბრალოდ გამეორება ჩემ მიერ ზემოთ დასახლებული სამი წიგნისა. თუმცა წაკითხვას მაინც გირჩევთ მითუმეტეს თუ ზემოტ დადებული სამი წიგნიდა არცერთი წაგიკითხავთ.

In Cuba I was a German Shepherd, Ana Menendez

კუბაზე ვიყავი გერმანული ნაგაზი - არის ერთ ერთი წიგნი რომელმაც დიდი შთაბეჭდილება დატოვა ჩემზე. ავტორს ანა მენდესს სულ როიოდე წიგნი აქვს დაწერილი, მაგრამ მიუეხედავად ამისა მისმა ამ მშვენიერმა წიგნმა Pushcart-ის პრიზი აიღო. წიგნში აღწერილი სიტუაცია სრულიადაც არაა უცხო მწერალისათვის, მისი მშობლები და მშობლების ამხანაგები თავად გახდნენ წიგნის პერსონაჟების პროტოტიპები.

წიგნი წარმოადგენს პატარა ნოელების კრებულს. სამოციან წლებში ბევრი ადამიანი იძულებეული იყო გამოქცეოდა ფიდელ კასტროს რეჟიმს და თავი ამერიკისათვის შეეფარებინა. ემიგრანტთა რიგებში კი ყველანაირ ადამიანს ნახავდით, უნივერსიტეტის ლექტორებს, პროფესორებს, კუბაში ცნობილ ექიმებსა თუ იურისტებს.

ანა მენდესი მერკანტილური სიზუსტით აღწერს განსხვავებას ამერიკულ და კუბურ ტრადიეებს შორის, რომელიც ვლინდება როგორც კერძო ოჯახურ დონეზე, ასევე უფრო გფართო სოციალურ დონეზე. მწერალი აღწერს იმა დამიანის ფსიქოლოგიას რომელიც ვერ ახდენს ასიმოლაციას ახალ კულტურასთან და მიუხედავად ცუდი მოგონებისა საკუთარ ქვეყანაზე, მაიც ახდენს საკუთარი სამშობლოს იდეალიზიციას.